Milletvekili Transferleri: Siyasi Gelenek mi Halkın İradesine Müdahale mi?
Türkiye siyasetinde milletvekillerinin parti değiştirme geleneği, halkın iradesine yönelik saygı ve siyasi etik tartışmalarını sürekli gündeme taşıyor.
Gazetemiz Yazı İşleri Müdürü Erdoğan Demir’in köşe yazısında bu konuda hem güncel örnekler hem de geçmişte yaşanan dikkat çekici olaylar ele alınıyor. Demir, bu sürecin sadece bir parti sorunu olmadığını, tüm siyasi sistemin ahlaki ve yasal çerçevesiyle ilgili olduğunu vurguluyor.
NEDİM YAMALI OLAYI VE HALKIN TEPKİSİ
2023 seçimlerinde Millet İttifakı çatısı altında CHP kontenjanından seçilen Gelecek Partisi Ankara Milletvekili Nedim Yamalı, partisinden istifa edip AK Parti’ye katıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Yamalı’ya parti rozetini bizzat takması, siyasi transferin simgesel bir anı olarak kaydedildi. Ancak bu durum, “Milletvekili halkın temsilcisi mi, yoksa partilerin bir figürü mü?” sorusunu da yeniden gündeme getirdi.
Erdoğan Demir, köşe yazısında bu tür geçişlerin seçmene hakaret olduğunu ifade ediyor. Ona göre, seçmen bir milletvekiline, temsil ettiği parti doğrultusunda oy verir. Milletvekilinin parti değiştirmesi, seçmenin iradesine aykırı bir durum yaratır. Demir, “Bu durum ancak milletvekillerinin bağımsız kalarak görev süresini tamamlamasıyla çözülebilir” diyor.
TARİHİ ÖRNEKLER: KUBİLAY UYGUN VE “FIRILDAK” LAKABI
Demir, Milletvekili transferlerinin tarihine göz atarak bu konuda çarpıcı bir örnek sunuyor.
1995 senesi Meclis’in 20. Dönemi. DSP listesinden Afyonkarahisar milletvekili olarak parlamentoya giren Kubilay Uygun, yaklaşık 1 yıl içinde tam 7 defa parti değiştirdi. 1983’te DYP Sincanlı İlçe Başkanlığı'nın kuruluşunda görev alarak siyasete giren Uygun, 1989’da ANAP Sincanlı İlçe Yönetim Kurulu üyeliği ve İl Genel Meclisi üyeliği, 1994’te CHP Sincanlı Belediye Başkan adaylığı, 24.12.1995’te DSP’den Afyon milletvekili ile Meclise adım attı. 3.7.1996’da DYP'ye geçti, 6.7.1996’da DSP'ye döndü, 30.7.1996’da yeniden DYP’ye döndü, 27.6.1997’de MHP'ye geçti, 19.7.1996’de MHP’den istifa ederek siyasi hayatını noktaladı. Uygun’un bu hareketliliği, ona “Fırıldak Kubilay” lakabını kazandırdı. Uygun’un trajik ölümü ise siyaset sahnesinin karanlık yüzünü gözler önüne serdi. İstanbul’da bir otelde intihar eden Uygun, geride bıraktığı notla ailesine, “İntihar ettiğim silahımı satın, otelin parasını ödeyin” mesajı bıraktı.
HASAN SAMİ ÖZVARİNLİ: ÇİFT ROZET TARTIŞMASI
Son dönemde siyasi transferleriyle dikkat çeken bir diğer isim, Hasan Sami Özvarinli. Deprem bölgesindeki İYİ Parti çalışmalarıyla tanınan Özvarinli, önce İYİ Parti’den AK Parti’ye geçti. Ardından iki farklı törende çift rozet takarak siyasi gündemi meşgul etti. Özvarinli’nin eski partisinde eleştirdiği konuları, transferi sonrasında sahiplenmesi, halk arasında “siyasi omurgasızlık” olarak yorumlandı.
KADIN SİYASETÇİLER: BEGÜM BAŞMISIRLI VE PELİN GÜNDEŞ BAKIR
Begüm Başmısırlı, DEVA Partisi Kayseri Kurucu İl Başkanı olarak dikkat çeken bir isimdi. Ancak CHP listelerinden seçime girme kararı almasına duyduğu tepki nedeniyle partisinden ayrılarak AK Parti’ye katıldı. Başmısırlı’nın rozetini, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kayseri mitinginde eşi Emine Erdoğan taktı. Bu durum, kadın siyasetçilerin parti transferlerinde nasıl kullanıldığını gösteren bir örnek olarak değerlendirildi.
Bir diğer dikkat çekici isim ise Pelin Gündeş Bakır. AK Parti’den milletvekilliği yapan ve göçmen politikalarını eleştirdiği için ihraç edilen Bakır, İYİ Parti’ye katıldıktan sonra kısa bir süre içinde istifa etti. Bakır, “Bu partinin iç yüzünü gördükten sonra burada siyaset yapmak istemiyorum” açıklamasıyla gündeme geldi.
EDİRNE’DEN DE 2 TRANSFER GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Profesyonel Futbolcu, STK Yöneticisi, Siyasetçi, XIX., XX. ve XXI. Dönem Edirne Milletvekili (D. 1940, Edirne / Keşan – Ö. 19 Temmuz 2010). Baba adı Hasan, anne adı Meliha. İlkokul mezunu. Profesyonel Futbolcu oldu. Çiftçilikle uğraştı. Trakya Birlik Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yaptı.
Merhum Evren Bulut, 20.10.1991 genel seçimlerinde DYP’den XIX. Dönem milletvekili seçildikten sonra ANAP’a geçti. Bulut buradan da 24.12.1995 ve 18.04.1999 genel seçimlerinde ANAP’tan XX. ve XXI. Dönem Edirne Milletvekili seçilerek TBMM’de yasama çalışmalarına katıldı.
NECDET BUDAK
29 Ekim 1964'te Edirne Keşan'da doğdu. Babasının adı İbrahim, annesinin adı Fatma'dır.
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü'nü bitirdi. Yüksek lisansını aynı fakültede; doktorasını Amerika Birleşik Devletleri Nebraska Üniversitesi Tarla Bitkileri Bilim Dalı'nda tamamladı.
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü'nde öğretim üyesi olarak ders verdi.
1996'da doçent oldu ve Bölüm Başkan Yardımcılığı görevini yürüttü.
Hollanda'da Tohum Bilimi ve Teknolojisi üzerine çalıştı.
2002'de profesör unvanını aldı.
Tarım konusunda ulusal ve uluslararası alanda, araştırma makalesi, proje ve kitap olarak 80 adet çalışması yayınlandı.
22.Dönem Milletvekilliği seçiminde CHP’den milletvekili seçilerek daha sonra AK Parti’ye geçti. 23.dönemde bir kez daha milletvekili seçilen Budak milletvekilliği görevinin sona ermesinden sonra halen mezun olduğu Ege Üniversitesi’nin rektörlük görevini sürdürmektedir.
ERGENEKON DAVASI VE MEHMET ALİ ÇELEBİ
AKP’ye katıldığını duyuran eski CHP’li, bağımsız İzmir Milletvekili Mehmet Ali Çelebi hakkındaki tartışmalar yeniden gündeme geldi. 2013’te Ergenekon yargılamaları nedeniyle cezaevinde bulunan Çelebi burada evlenmiş, nikah şahitliğini ise CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Metin Feyzioğlu, Ümit Kocasakal ve Celal Ülgen yapmıştı. Cezaevi yıllarında CHP’nin desteğiyle ayakta duran Çelebi, ilerleyen yıllarda AK Parti’ye katılarak tartışmaların odağına yerleşti. Bu durum, siyasette vefa ve ilkeler tartışmasını yeniden başlatmıştı.
SİYASİ TRANSFERLERE KARŞI ÇÖZÜM ARAYIŞLARI
Demir, köşe yazısında milletvekili transferlerinin önlenmesi için yasal düzenlemeler yapılması gerektiğini savunuyor. Partilere, “Bu yasayı değiştirmek için ortak bir adım atın” çağrısında bulunuyor. Ancak bu tür düzenlemelerin siyasiler tarafından gerçekleştirilmesi gerektiği gerçeği, çözüm umutlarını azaltıyor.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Milletvekili transferleri, yalnızca siyasi etik değil, halkın demokrasiye olan güvenini de etkileyen bir sorun. Milletvekillerinin istifa sonrası bağımsız kalması veya transferlere tamamen yasak getirilmesi
gibi düzenlemeler, halkın iradesine daha fazla saygı gösterilmesini sağlayabilir. Ancak bu konuda somut bir adım atılmadığı sürece, tartışmalar sürecek gibi görünüyor.
SİYASİ PARTİLERE ÇAĞRIDA BULUNUYORUM
Milletvekillerin partilerinden istifa etmelerinin ardından başta Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı RecepTayyip Erdoğan ile tüm siyasi parti genel başkanlarına da bu konuda bir yasa değişikliği yapmayı, halk adına ve toplum adına kendilerinden istiyorum.
