MEHMET AYTAÇ
Sayıştay Başkanlığı’nın internet sitesinde yer alan denetim raporuna göre çeşitli konularda Keşan Belediyesi ile ilgili tespitler yayınlandı. İşte Sayıştay Başkanlığı’nın tespitleri:
“A. DENETİM GÖRÜŞÜNÜN DAYANAĞI BULGULAR
Bu bölümde, mali rapor ve tablolara verilen görüş ile ilgili olan bulgular yer almaktadır.
BULGU 1: Belediye tarafından tahsisli kullanılan ve belediyenin tahsis ettiği taşınmazların muhasebe kayıtlarında yer almaması: Belediyenin mülkiyetinde olup diğer idarelerin kullanımına tahsis edilen taşınmazlar ile diğer kamu idarelerinin mülkiyetindeki Belediyeye tahsisli taşınmazların muhasebe kayıtlarında yer almadığı görülmüştür.
***
BULGU 2: Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabının gerçek durumu yansıtmaması: Belediyenin ortağı olduğu şirketlerdeki kayıtlı sermaye tutarları ile Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabındaki tutarın uyuşmadığı görülmüştür. Yapılan incelemede, İdarenin sermayesinin tamamına sahip olduğu veya ortağı olduğu şirketlerdeki toplam sermaye tutarının 2.172.230,00 TL tutarında olduğu; mali tablolarında yer alan 241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabındaki kayıtlı değerin ise 2.048.480,00 TL tutarında gözüktüğü; dolayısıyla (2.172.230,00-2.048.480,00) 123.750,00 TL tutarındaki sermaye payının muhasebe kayıtlarına alınmadığı tespit edilmiştir.
***
BULGU 3: İndirilecek kdv hesabının hatalı kullanılması: Belediye tarafından indirim konusu yapılmayacak mal ve hizmet alımlarına ilişkin bazı giderlerin İndirilecek KDV hesabına kaydedilmesi sonucu hatalı işlem yapıldığı görülmüştür. Hatalı uygulama nedeniyle 191-İndirilecek KDV hesabına 1.087.966,37 TL fazla tutar kaydedildiği, bilançoda 190-Devreden KDV hesabının aynı tutarda fazla gözüktüğü ve faaliyet tablosunda yer alan 630-Giderler hesabına ise 1.087.966,37 TL eksik kayıt yapıldığı tespit edilmiştir.
***
B. DİĞER BULGULAR:
Bu bölümde, mali rapor ve tablolara verilen görüş ile ilgili olmayan bulgular yer almaktadır.
BULGU 1: Taşınmazların cins tashihi işlemlerinin yapılmaması: Belediye mülkiyetinde bulunan taşınmazların bir kısmının mevcut kullanım şekilleri ile tapu kayıtlarının birbiri ile uyumlu olmadığı ve cins tashihi işlemlerinin yapılmadığı görülmüştür.
***
BULGU 2: Belediye sınırları içerisinde yapılmış olan kamulaştırma işlemlerine ilişkin bilgilerin tapu idaresinden alınmaması: Kurumun gelirlerinin incelenmesi sonucunda, Belediye sınırları içerisinde yapılmış olan kamulaştırma işlemlerinin, Keşan Tapu Müdürlüğü’nden talep edilmediği ve Tapu Müdürlüğü tarafından da Belediyeye bildirim yapılmadığı tespit edilmiştir. Bildirimin yapılmamış olması nedeniyle Belediyenin önemli gelir unsurlarından biri olan emlak vergisinde hata, kayıp ve kaçağın ortaya çıkma olasılığı doğmaktadır.
***
BULGU 3: Belediyenin mülkiyetinde olan taşınmazın belediye şirketi aracılığıyla üçüncü kişilere ihalesiz devredilmesi ve belediyenin kullanımında olan taşınmazın devir yasağı bulunmasına rağmen işletme hakkının devredilmesi: Belediyenin, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nden işletme hakkının devrini almış olduğu taşınmazın, üçüncü kişiye devir yasağı bulunmasına rağmen Belediye Şirketine devredildiği daha sonra Şirket tarafından üçüncü kişiye kiralandığı tespit edilmiştir. Ayrıca Belediyenin mülkiyetinde olup Erikli sahilinde yer alan Motelin ise işletme hakkının Belediye Şirketine devredildiği daha sonra üçüncü kişiye ihalesiz bir şekilde kiraya verildiği görülmüştür.
***
BULGU 4: Belediye taşınmazları üzerine kurulan intifa haklarından bazılarında uygulama projelerine ve kullanım amaçlarına aykırılıklar bulunması: Belediye taşınmazlarından 2 adedi üzerine kurulan intifa hakkı ile ilgili olarak gerekli takiplerin yapılmadığı ve hukuki süreçlerin işletilmediği tespit edilmiştir. Belediye Meclisinin 07.10.2010 tarih ve 105 sayılı Meclis Kararı ile intifa hakkı tesis edilen İspat Cami Mahallesi 607 ada ve 40 parselde bulunan taşınmazın, adı geçen Kararda “sosyal tesis” olarak kullanılması koşulu bulunmasına rağmen fiiliyatta gazino olarak işletildiği İdare kayıtlarından anlaşılmıştır. Yine Belediye Meclisinin 07.06.2012 tarih ve 79 sayılı Kararı ve Encümenin 13.09.2012 tarih ve 1591 sayılı Kararına istinaden Yeni Mahalle Eren Caddesi 1333 ada 1 parseldeki taşınmazla ilgili olarak intifa hakkı verilmesi suretiyle, park yapılması ve işletilmesi koşuluyla 20 yıllığına ihale edilmiştir. Teknik şartnamedeki hükümlerden, tesiste çocuk parkı ve fitness bölümü yer alması gerektiği anlaşılmakla birlikte Belediye tespitlerinden tesiste halihazırda sadece düğün salonu işletmesi olduğu anlaşılmıştır. Sonuç olarak, yukarıda yer verilen mevzuat ve ihale dokümanlarının amir hükümleri gereği intifa hakkı tesis işlemlerinde kullanım amacına uygun işletilmeyen, uygulama projesi veya şartnamelere aykırı yapılmış olan mezkur 2 adet taşınmazla ilgili olarak gerekli hukuki süreçlerin başlatılması ve takip işlemlerinin yapılması gerekmektedir.
***
BULGU 5: Belediye şirketine taşınmaz tahsisi yapılması ve ihalesiz taşınmaz kiralanması: Belediyenin mülkiyetinde bulunan taşınmazlardan bazılarının mevzuata aykırı olarak Belediye şirketine tahsis edildiği, bazılarının ise devir adı altında ihalesiz bir şekilde kiraya verildiği görülmüştür. Diğer taraftan, taşınmazlarının kiraya verilebilmesi için Devlet İhale Kanunu hükümleri uyarınca ihale edilmesi gerekmektedir. Ancak, İdarenin taşınmazlarına ilişkin iş ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Belediyenin muhtelif tarihlerde mülkiyetindeki 6 adet taşınmazını Meclis Kararları ile sermayesinin tamamına sahip olduğu şirketine bedel karşılığı tahsis etmiş olduğu, 4 adet taşınmazını yine bedel karşılığı devretmiş olduğu ve 1 adet taşınmazını da ihale yapmaksızın 26 kiraya vermiş olduğu tespit edilmiştir. Belediye şirketlerine, özel hukuk tüzel kişileri olması hasebiyle meclis kararı ile taşınmazların tahsis edilmesi, devir adı altında kiraya verilmesi açıklanan mevzuat gereği mümkün değildir. Diğer taraftan, belediyeler mülkiyetinde bulunan taşınmazlarını tamamına ortak olduğu şirketler de dahil olmak üzere üçüncü kişilere kiraya verebilmesi ancak ihale yolu ile mümkündür. Dolayısıyla, söz konusu Meclis Kararları ile mülkiyetinde bulunan taşınmazların şirkete kullandırılması mevzuata aykırılık oluşturmaktadır. Sonuç olarak, mevzuata aykırı yapılan tahsis, devir ve kiralama işlemlerinin sonlandırılması ve mezkur taşınmazların kiralama işlemlerinin de Devlet İhale Kanunu’na uygun olarak ihale yoluyla yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.
***
BULGU 6: Minibüs, servis ve ticari plaka hatlarının süresiz olarak verilmesi: Belediye sınırları içerisinde hizmet gösteren minibüs plaka(M), servis plaka(S) ve taksi plaka(T) hatlarının süresiz ve ihalesiz bir şekilde tahsis edildiği tespit edilmiştir. Yapılan incelemede, söz konusu 93 adet m plaka hattının İlçe Trafik Komisyonu tarafından ihalesiz ve süre belirtilmeksizin verildiği görülmüştür. Belediye tarafından mevcut hat sahiplerine tahsis işleminin kazanılmış hak sayılamayacağı, makul olarak değerlendirilebilecek süre verileceği ihale tarihine kadar mühlet tanınacağı ve uygun rekabet şartları içerisinde kendilerinin de sürece katılabilecekleri belirtilerek mevzuata uygun bir şekilde ihale yoluyla yeniden tahsis işlemi yapılmasında mevzuata uyarlılık olduğu değerlendirilmektedir.
***
BULGU 7: Su sayaçlarının yasal süresinde muayenelerinin yapılmaması ve sayaçların okunmaması nedeniyle kayıp kaçak miktarının önemli seviyede gerçekleşmesi: Belediyenin önemli maliyet ve aynı zamanda gelir kaynaklarından olan su satış hizmetinde, yasal zorunlulukların takip edilmemesinden ve hatların yenilenmemesinden dolayı kayıp kaçakların meydana geldiği ve İdare gelirlerinin olumsuz etkilendiği görülmüştür.
***
BULGU 8: Belediyenin su satış gelirlerinde, hesaplanan katma değer vergisinin tahsil aşamasında muhasebeleştirilmesi: İdarenin su satışlarından kaynaklanan Katma Değer Vergisinin, vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi aşamasında tahakkuk ettirilmesi gerekirken, gelirin tahsilat aşamasında muhasebeleştirildiği ve beyan edildiği görülmüştür.
***
BULGU 9: Asansör muayene kuruluşunca tahsil edilen periyodik kontrol ücreti üzerinden alınması gereken idare payı için belediye meclisince karar alınmaması: A tipi muayene kuruluşu tarafından Belediyeye aktarılacak olan periyodik kontrol ücreti oranının Belediye Meclisi tarafından belirlenmediği ve doğrudan Belediye Başkanı ile yetkili asansör kuruluşu arasında protokol yapıldığı görülmüştür. Asansör muayene kuruluşu tarafından Belediyeye aktarılacak olan periyodik kontrol ücretinin oranına ilişkin Belediye Meclisince karar alınması ve bu orana muayene kuruluşu ile İdare arasında imzalanan protokolde yer verilmesi gerekir.
***
BULGU 10: Kamu haznedarlığı yönetmeliğine aykırı işlem yapılması: Belediyenin, özel sermayeli bankalar aracılığıyla gerçekleştirilen otomatik ödeme ve elektronik tahsilatlarının 5 gün blokeli olarak tutulduktan sonra serbest bırakıldığı daha sonra kamu sermayeli bankalardaki İdare hesaplarına aktarıldığı görülmüştür. Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği gereğince İdarenin bankalar aracılığıyla yapacakları, kredi kartı dışındaki tüm tahsilatlarının, işlemin gerçekleştiği günü takip eden iş gününde kamu sermayeli bankalar nezdinde bulunan hesaplarına aktarması gerektiği değerlendirilmektedir.
***
BULGU 11: Belediyenin haczedilemeyen gelirlerinin ayrı banka hesaplarında izlenmemesi: Belediyenin 5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre haczedilemez nitelikte olan vergi, resim ve harç gelirlerinin tahsil edildiği banka hesabında, haczi kabil diğer para, alacak ve gelirlerinin de bulunduğu ve haczedilemeyen gelirlerinin ayrı bir banka hesabında izlenmediği tespit edilmiştir. Belediyenin, haczedilemeyen gelirlerini ayrı hesapta tutmayarak haczedilebilir gelirlerle aynı banka hesabında birleştirmesi, bu hesaptaki paraların haczedilemeyen vergi, resim ve harç gelirlerinden mi yahut haczedilebilir gelirlerden mi oluştuğunun belirlenmesini imkânsız hale getirmektedir.
***
BULGU 12: Muafiyet ya da indirim hakkı bulunmayan bazı gruplara ücret karşılığı sunulan hizmetlerde indirimli veya ücretsiz tarife uygulanması: Belediyenin gerçekleştirdiği faaliyetlere ilişkin olan ücret tarifesinde, bazı kişi veya kurumlara yasal dayanağı olmadan indirimli veya ücretsiz tarife uygulandığı görülmüştür. Belediyenin 2022 yılı ücret ve gelir tarife cetvelinin incelenmesi sonucunda,“kapalı otopark aylık abonelik ücretlerinde” Belediye personeline %50 indirimli ücret belirlendiği görülmüştür.
***
BULGU 13: Tadilat ruhsatlarının emlak vergisi tahakkuku yapan birime bildirilmemesi nedeniyle belediyenin gelir kaybına uğraması: Belediye sınırları içerisinde bulunan yapılardan, yapı tadilat ruhsatı alanların İmar Müdürlüğü tarafından emlak vergisi tahakkuku yapan birime bildirilmemesi dolayısıyla İdarenin gelir kaybına uğradığı düşünülmektedir.
***
BULGU 14: Emlak vergisi muafiyeti tesis edilen mükelleflerin, muafiyet için gerekli şartları sürdürdüğünün tespiti konusunda etkin bir kontrolün bulunmaması: Belediye tarafından, indirimli emlak vergisinden yararlanan mükelleflere ilişkin olarak gerekli kontrollerin yapılmadığı görülmüştür.
***
BULGU 15: Dernek binalarına ait çevre temizlik vergisi mükellefiyetlerinin tesis edilmemesi: Belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan ve İdarenin sunmuş olduğu çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan derneklere ait binaların çevre temizlik vergilerinin takip ve tahsilinin yapılmadığı görülmüştür.
***
BULGU 16: Telekomünikasyon altyapı ve şebekelerinden alınması gereken geçiş hakkı bedellerinin belirlenmemesi nedeniyle herhangi bir tahsilatın yapılmaması: Belediyenin yetki alanı içinde kalan sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan kablo ve benzeri gerece ilişkin geçiş hakkı ücretlerinin, takip ve tahsil edilmediği görülmüştür.
***
BULGU 17: Yevmiye sisteminde geriye dönük olarak kayıt yapılması ve boş yevmiyelerin bulunması: Belediyenin yevmiye defterinde yevmiye numaralarının boş bırakılarak müteselsil sıra takip edilmediği ve geriye dönük kayıt yapıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede, 1159 adet yevmiye numarasının boş bırakılarak muhasebe kayıtlarının yapılmaya devam edildiği, 56 adet yevmiyede ise geçmişe yönelik kayıt yapıldığı tespit edilmiştir.
***
BULGU 18: Bütçe emanetleri hesabında kayıtlı tutarların muhasebe kayıtlarına alındığı sıraya göre ödenmemesi: Bütçe Emanetleri Hesabından yapılan ödemelerin muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre yapılmadığı görülmüştür.
BULGU 19: Belediye zabıta yönetmeliğine aykırı olarak, zabıta personeline zabıta hizmeti dışında başka görev verilmesi: Yapılan incelemelerde, Belediye Zabıta Yönetmeliği’ne aykırı olarak zabıta personelin başka birimlerde istihdam edildiği görülmüştür. Keşan Belediyesi zabıta kadrosunda yer alan personelden 5 kişinin mevzuat hükümlerine aykırı olarak başka birimde ve süreklilik arz edecek şekilde görevlendirildiği tespit edilmiştir.
***
BULGU 20: Sosyal denge sözleşmesine mevzuatında belirtilenin dışındaki konularda hükümler konulması: İdare ile Tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikası (TÜM-BELSEN) arasında akdedilen ve 01.01.2022 tarihinden itibaren geçerli olan sosyal denge sözleşmesinde, mevzuatında yer almayan ve sözleşmenin konusu olmayan, Belediyenin çeşitli imkânlarından yararlanma, personele muhtelif günlerde izin verilmesi vb. gibi konularda düzenlemeler yapıldığı görülmüştür.
BULGU 21: İşçilerin kanunda belirtilen yıllık izinlerinin kullandırılmaması: İdarede çalışan işçilerin sosyal hakları olan yıllık ücretli izinlerinin zamanında düzenli olarak kullandırılmadığı ve bu nedenle birikmiş yıllık izin sürelerinin bulunduğu görülmüştür. Yapılan incelemede İdarede görev alan kadrolu 73 işçinin toplam 2283 gün kullanmadığı izinlerinin olduğu tespit edilmiştir.
***
BULGU 22: Temsil ağırlama bütçesinin belediye başkanlık makamı dışında diğer birimce de kullanılması: Başkanlık makamı tarafından kullanılması gereken temsil ağırlama ödeneğinin aynı zamanda Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğünün bütçesine ödenek konulmak suretiyle harcandığı görülmüştür. Mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere Belediye Başkanının üst yönetici sıfatı ile Belediyeyi temsile yetkili olduğu ve temsil ağırlamaya ilişkin giderlerin de kendi takdir yetkisinde bulunduğu açıktır. Ancak, İdarenin temsil ve tanıtma giderlerinin incelenmesi neticesinde, Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğünün bütçesine 1.000.000,00 TL temsil gideri ile 50.000,00 TL tanıtma gideri olmak üzere toplam 1.050.000,00 TL temsil ağırlama ödeneği konulduğu tespit edilmiştir. Aktarımlarla birlikte ilgili Müdürlük tarafından yıl içerisinde toplam bu kapsamda 3.631.690,43 TL harcama yapıldığı tespit edilmiştir. Halbuki, temsil ağırlama ve tören giderleri ödeneğinden harcama yetkisi sadece belediye başkanına özgü olduğundan başkanlık makamı dışında başka bir harcama birimince kullanılmaması gerekmektedir. Sonuç olarak, temsil, ağırlama bütçesinin Başkanlık makamı dışında, diğer harcama birimlerinin bütçelerine ödenek konulmak suretiyle kullanılmasının mevzuata uygun olmadığı değerlendirilmektedir.
BULGU 23: Serbest tüketici durumundaki belediyenin elektrik enerjisi alımları için ihale yapmaması: Serbest tüketici durumunda olan Belediyenin elektrik enerjisi ihtiyacını elektrik dağıtım şirketinden ihale yapmaksızın karşıladığı görülmüştür. İdarenin elektrik ödemelerinin incelenmesi sonucunda, 2022 yılında EPDK tarafından serbest tüketici olmak için belirlenen 1.100 kWh’lık limitin çok üzerinde elektrik sarfiyatı olmasına karşın 4734 sayılı Kanun’da belirlenen ihale usullerinden biri ile alım yapılmak yerine ihtiyacın bölgede görevli tedarikçi Trakya Elektrik Perakende Satış AŞ’den (TREPAŞ) doğrudan karşılandığı tespit edilmiştir.
***
BULGU 24: Sayıştay’a verilmesi gereken bazı kayıt, defter ve belgelerin zamanında gönderilmemesi: Sayıştay’a belirlenen sürelerde verilmesi gereken bazı kayıt, defter ve belgelerin zamanında gönderilmediği görülmüştür.”
