Son yıllarda yapılan birçok araştırma bağırsaklarımızdaki hücrelerin beynimizle benzer şekilde çalıştığını gösteriyor. Besinlerle birlikte vücudumuza aldığımız yararlı ve zararlı maddeler, beyinden önce bağırsak tarafından algılanıyor ve olası bir tehlikeye karşı savunma için hazırlanılıyor.
Yani, bağırsaklarımız ne kadar mutluysa biz de o kadar mutluyuz desek hiç abartmış olmayız!
Nasıl mutlu edeceğiz peki bağırsakları? Bu hafta bunu konuşuyoruz!
Bağırsaklarımız, sahip olduğu bakteriler ile yiyecekleri parçalayarak vücudun işlevlerini yerine getirmesi için gerekli besin maddelerini emer ve atıkları uzaklaştırır. İntestinal floramız, yani bağırsak hücrelerimiz yaklaşık olarak 400-500 çeşit bakteri içerir. Bu çeşitlilik de, total vücut hücrelerinin yaklaşık olarak %95’ini oluşturan, kalın bağırsakların özelleşmiş ve aktif bir organ olduğunu kanıtlayacak niteliktedir.
Tüketildiğinde bağırsağa yarar sağlayarak faydalı bakteri popülasyonunu artıran canlı bakterilere probiyotik denir.
Probiyotiklerin Bazı Sağlık Yararları ;
-Bağırsaktaki zararlı bakterilerin sayısını azaltırken yararlı bakterilerin sayısını artırır ve sindirim sisteminin güçlenmesinde etkili bir rol oynar.
-Laktozun büyük bir bölümünü metabolize ederek laktoz intoleransına sahip kişiler için büyük bir kolaylık sağlar.
-Yapılan bir çalışmada antibiyotiğin yanında probiyotik takviyesi kullanan bireylerin, sadece antibiyotik kullananlara göre diyare (ishal) ve konstipasyon (kabızlık) gözlenme oranının ciddi derecede düşük olduğunu göstermiştir.
-Lokal veya sistemik alerjik hastalıklarda bağırsak geçirgenliğini düzenleyerek bariyer oluşmasındaki etkisiyle alerjik reaksiyonlarda azalma sağlar.
Yoğurt, lahana ve salatalık turşusu, kefir, fermente edilmiş süt ve peynir, şalgam, boza ve ekşi mayalı ekmek gibi probiyotik içeriği yüksek besinsel kaynakların tüketimiyle bu etkiler desteklenebilirken, gıda takviyesi kullanımında ise satın alınan probiyotik takviyesinin içeriği dikkatli incelenmeli ve güvenilir olduğundan emin olunmalıdır.
Suplement şeklinde satın alınan probiyotik takviyeler, içerisindeki bakteri düzeyine göre değişiklik gösterebilmekle birlikte, genelde 12 ay içerisinde etkinliğini kaybedeceği unutulmamalıdır.
Faydalı bağırsak bakterilerinin büyümelerini destekleyerek besin görevi gören sindirilemeyen liflere ise prebiyotik denir. Probiyotiklerin düzgün ve etkili çalışabilmesi için prebiyotiklere ihtiyacı vardır.
Prebiyotikler;
-Bağırsakta yaşayan yararlı organizmaların daha iyi çalışmasını sağlayarak bağırsağın sağlıklı çalışmasını sağlar ve vücudu zararlı bakterilerden korunmasına destek olur.
-Kalsiyum ve magnezyum minerallerinin emilimini ve vücuttaki etkinliğini artırır.
-Antibiyotik kullanımıyla ortaya çıkan sindirim problemlerini azaltır.
Yetişkin bir bireyin günlük 4-10 gram prebiyotik ihtiyacı gün içerisinde tüketebileceği bir porsiyon pırasa yemeği, bir küçük boy muz, bir küçük boy soğan ve sarımsak gibi besinlerle karşılanabilir. Çocuklardaysa bu miktar günlük 5 gramdır.
Baklagiller, Yulaf, Arpa, Buğday, Yaban Mersini, Keten Tohumu ve Enginar gibi yiyeceklerse prebiyotiğin diğer besinsel kaynaklarındandır.
Bağırsak sağlığı için gerekli olan probiyotik ve prebiyotikler birbirini tamamlayıcı etki gösterir. İkisini de vücudumuza almanın en güzel ve etkili yoluysa sağlıklı ve dengeli beslenmekten geçer!
Herkese sağlıklı ve mutlu bir hafta dilerim,
Kendinize ve bağırsaklarınıza iyi bakmayı unutmayın!
Haftaya Görüşmek Üzere!
B. İlayda Fidan
Gizem Keşli Beslenme ve Danışmanlık Merkezi
Keşan Şubesi Diyetisyeni
