“Doğalgaz Rehberi” yazı dizisinin 4’üncüsüne GAZDAŞ’ın internet sitesinde “yararlı bilgiler” seçeneğinde bulunan “Emniyetli kullanım”, “Verimli kullanım” ve “Acil durumlar” bölümüyle devam edeceğiz. 4 gündür siteden aktardığım bilgiler sonbaharda bize doğalgazı getirecek olan GAZDAŞ’ın kendi internet sitesinden yani doğalgaz geldiğinde bu siteye çokça girecekseniz. Yarın (Bu sonbahar) yüzgöz olacağımız doğalgaz ile ilgili kavramlara aşina olmak adına ayrıntılı bir şekilde bu yazı dizisine devam ediyorum. Herkesin evinde internet yok, bu yüzden GAZDAŞ’ın internet sitesindeki bilgileri eksiksiz vermeye çalışıyorum. En azından şunu söyleyebilirim, “Doğalgaz Rehberi” yazı dizisi biraz daha devam edecek.
EMNİYETLİ KULLANIM
Bu bölümde doğal gazın emniyetli kullanımı ile ilgili bilgilere yer verilmiş, en önemli bölümlerden bir tanesi “Emniyetli kullanım” bölümünü çok iyi okumanızı tavsiye ederim.
DOĞAL GAZI NASIL EMNİYETLİ KULLANIRIM?
Konutlarda ve doğal gazlı tesislerde Doğal gazın güvenli (can ve mal emniyeti) kullanımı için aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir.
1. Doğal gaz ve özellikleri hakkında bilgi sahibi olunuz.
2. Kaçak doğalgaz kullanmayınız. Doğalgaz tesisatınızı GAZDAŞ’dan yetkili doğalgaz firmalarına yaptırınız. Projeniz onaylanmadan tesisat yaptırmayınız ve mevcut tesisatınızda izinsiz değişikliğe gitmeyiniz. Sayacınıza müdahale etmeyiniz veya sayacınızı değiştirmeyiniz.
3. Usulsüz gaz kullanmayınız. Sözleşme yapılmamış veya sözleşmesi başkasına ait tesisatta gaz kullanmayınız. Tesisatınızdan başkasına gaz kullandırmayınız ve cihazların yerlerini izinsiz olarak değiştirmeyiniz.
4. Doğalgaz tesisatına ait Havalandırma Menfez ve kanallarını kapatmayınız.
Cihazların verimli çalışabilmesi ve kaçak durumunda doğalgazın ortamda birikmeden dış ortama doğal olarak tahliye edilmesi için havalandırma menfezlerine hiç bir sebeple müdahale etmeyiniz ve sürekli açık kalmasını sağlayınız.
Cihazların verimli çalışabilmesi ve kaçak durumunda doğalgazın ortamda birikmeden dış ortama doğal olarak tahliye edilmesi için havalandırma menfezlerine hiç bir sebeple müdahale etmeyiniz ve sürekli açık kalmasını sağlayınız.
5. Tesisatınızda yalnızca doğal gaza uygun cihaz ve ekipmanlar kullanınız.
6. Bina tesisatında uygun olan yerlere yetkili firmanız tarafından gaz alarm cihazı takılmasını sağlayınız ve bunun periyodik olarak kontrolünü yaptırınız.
7. Cihazlarınızın periyodik kontrol ve bakımlarını ilgili servislere, imalatçı tavsiyelerine uygun olarak yaptırınız.
8. Açık balkonlara konulan yakıcı cihazlar için önlem alınız.
Doğalgazlı cihazların açık balkonlara yerleştirilmeleri, ancak bir kabin içine alınmaları halinde mümkündür. Buna rağmen, cihazların çalışmasının durduğu soğuk gece saatlerinde tesisat suyu donarak genleşip, sıcak su gidiş ve soğuk su dönüş borularının yırtılmasına neden olabilir. Sabah saatlerinde havanın tekrar ısınmasıyla eriyen tesisat suyu, ev ve eşyalarınıza zarar verebilir. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için sertifikalı bir firmadan, cihaz su tesisatına ısı yalıtımı yapmasını isteyiniz.
Doğalgazlı cihazların açık balkonlara yerleştirilmeleri, ancak bir kabin içine alınmaları halinde mümkündür. Buna rağmen, cihazların çalışmasının durduğu soğuk gece saatlerinde tesisat suyu donarak genleşip, sıcak su gidiş ve soğuk su dönüş borularının yırtılmasına neden olabilir. Sabah saatlerinde havanın tekrar ısınmasıyla eriyen tesisat suyu, ev ve eşyalarınıza zarar verebilir. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için sertifikalı bir firmadan, cihaz su tesisatına ısı yalıtımı yapmasını isteyiniz.
9. Bacalarınızı kontrol ettiriniz. Doğal gazın yanması sonucu oluşan atık gazların % 19’u asetik( NOx ) özellikteki su buharıdır. Su buharı, tuğla bacayı yıpratarak sızma ve çökme problemlerine sebep olabilir. Doğal gaz zehirli bir gaz değildir ancak diğer yakıtlarda olduğu gibi yanması sonucu oluşan atık gazlar zehirlidir. Bu nedenle, doğal gaz yakıcı cihazlarının bağlandığı tuğla bacaların içine paslanmaz çelik kılıf yerleştirilir.
VERİMLİ KULLANIM
Bu bölümde de evlerinizin daha iyi ısınması için alınması gereken önlemler, sıcak su kullanımında dikkat etmeniz gereken hususlar ile ocak veya fırının verimli kullanılması hakkında bilgiler konu edilmiş.
EV ISITMASI
1- Çatı izolasyonunuz yetersiz ise izolasyonunuzu uygun bir şekilde yaptırınız. Çatınızdaki ısı kaybınız % 20 civarındadır. Bu şekilde ısıtma maliyetinizi azaltabilirsiniz.
2- Sistemlerinize ısı ayarlı termostat monte ettirdiğinizde veya ısı ayarlı termostatı bulunan cihazlar kullandığınızda gaz tüketiminiz optimize olacaktır.
3- Kapı ve pencerelerinizi yeniden yaptırırken izoleli malzemeler tercih ediniz. Konutlardaki tüm ısı kaybının % 15'i pencere ve kapılardan olmaktadır. Mevcut izolesiz kapı ve pencerelerinizin kenarlarındaki boşlukları pencere süngeri ile kaplayınız.
4- Doğal gaz sobası kullanıyorsanız, soba filtrenizi cihazı kullanmaya başladığınız mevsime girdikten sonra her ay kontrol ediniz, gerekiyorsa değiştiriniz.
5- Verimli kullanma oda konforu 19 derecedir. Oda termostatı olduğunda 1 derece düşer ve yakıt tüketiminde % 6 tasarruf sağlanır.
6- Termostatınızı, bir günden fazla evden uzak kalacaksanız, kapatınız.
7- Sıcaklığın içeride kalması için geceleri perdelerinizin örtülü olması büyük enerji tasarrufu sağlar. Pencerelerinizden güneş çekildiği zaman perdelerinizi kapatınız.
8- Soğuk havalarda sıcaklığı içeride tutmak için duvar veya pencere klimalarının dış havayla temas eden bölgelerini engelleyiniz. Tüm ısı kayıplarının % 10’u yeniden ısıtılmak zorunda olan hava hareketlerinden dolayı gerçekleşir. Fakat bacalı veya bacasız tipte doğal gaz cihazlarının bulunduğu ortamlarda bulunması zorunlu olan 100 cm2 net geçişli havalandırma menfezini kesinlikle kapatmayınız.
9- Radyatörleri mobilya ve benzeri eşyalar veya perdeler ile engellemeyiniz, kapatmayınız. Radyatörler örtülürse % 15 yakıt tüketimi artar. Radyatör ile duvar arasında boşluk bırakınız. Eğer inşaat aşamasında duvarlara yalıtım yapılmamışsa radyatör arkası yalıtımını prefabrik folyo kaplı polietilen levhalarla kolayca yapabilirsiniz. Bu durumda ısının odaya yayılmadan önce dışarıya çıkmasını önlemiş olacaksınız. Odalarda, masa, sandalye ve yataklarınızı dış duvarlardan uzak tutunuz.
10- Doğal gaz tüketim cihazı satın almak istediğinizde verimi yüksek olanı tercih ediniz.
11- Pişirme ocağını ısınma amaçlı kullanmayınız.
12- Bulunduğunuz ortamın konfor şartlarına uygun olarak ısınma cihazını ayarlayınız.
13- Bacalı cihazları dolapların içerisine yerleştirmeyiniz. Bu durum cihazların ortamdan yanma havası almasını engeller ve yanma verimi düşer.
14- Güney cephesindeki pencerelerden gündüzleri güneş girmesini sağlayınız. Geceleri bu pencereleri panjur, perde ve rüzgârlık ile kapatınız.
15- Gece, gündüz ısınan evleri % 50 - 55 nemlendiriniz. 18°C ısınan bir odanın nemlendirilmesi ile hissedeceğiniz pratik konfor sıcaklığı 20°C'nin üstünde olacaktır. Nemli hava sıcaklığı daha iyi tutacak, buharlaşma azalacağından vücudunuz daha az ısı kaybedecektir.
16- Kullanmadığınız ev bölümlerinin (oda, kiler, antre ve merdiven) radyatörlerini kapatınız
2- Sistemlerinize ısı ayarlı termostat monte ettirdiğinizde veya ısı ayarlı termostatı bulunan cihazlar kullandığınızda gaz tüketiminiz optimize olacaktır.
3- Kapı ve pencerelerinizi yeniden yaptırırken izoleli malzemeler tercih ediniz. Konutlardaki tüm ısı kaybının % 15'i pencere ve kapılardan olmaktadır. Mevcut izolesiz kapı ve pencerelerinizin kenarlarındaki boşlukları pencere süngeri ile kaplayınız.
4- Doğal gaz sobası kullanıyorsanız, soba filtrenizi cihazı kullanmaya başladığınız mevsime girdikten sonra her ay kontrol ediniz, gerekiyorsa değiştiriniz.
5- Verimli kullanma oda konforu 19 derecedir. Oda termostatı olduğunda 1 derece düşer ve yakıt tüketiminde % 6 tasarruf sağlanır.
6- Termostatınızı, bir günden fazla evden uzak kalacaksanız, kapatınız.
7- Sıcaklığın içeride kalması için geceleri perdelerinizin örtülü olması büyük enerji tasarrufu sağlar. Pencerelerinizden güneş çekildiği zaman perdelerinizi kapatınız.
8- Soğuk havalarda sıcaklığı içeride tutmak için duvar veya pencere klimalarının dış havayla temas eden bölgelerini engelleyiniz. Tüm ısı kayıplarının % 10’u yeniden ısıtılmak zorunda olan hava hareketlerinden dolayı gerçekleşir. Fakat bacalı veya bacasız tipte doğal gaz cihazlarının bulunduğu ortamlarda bulunması zorunlu olan 100 cm2 net geçişli havalandırma menfezini kesinlikle kapatmayınız.
9- Radyatörleri mobilya ve benzeri eşyalar veya perdeler ile engellemeyiniz, kapatmayınız. Radyatörler örtülürse % 15 yakıt tüketimi artar. Radyatör ile duvar arasında boşluk bırakınız. Eğer inşaat aşamasında duvarlara yalıtım yapılmamışsa radyatör arkası yalıtımını prefabrik folyo kaplı polietilen levhalarla kolayca yapabilirsiniz. Bu durumda ısının odaya yayılmadan önce dışarıya çıkmasını önlemiş olacaksınız. Odalarda, masa, sandalye ve yataklarınızı dış duvarlardan uzak tutunuz.
10- Doğal gaz tüketim cihazı satın almak istediğinizde verimi yüksek olanı tercih ediniz.
11- Pişirme ocağını ısınma amaçlı kullanmayınız.
12- Bulunduğunuz ortamın konfor şartlarına uygun olarak ısınma cihazını ayarlayınız.
13- Bacalı cihazları dolapların içerisine yerleştirmeyiniz. Bu durum cihazların ortamdan yanma havası almasını engeller ve yanma verimi düşer.
14- Güney cephesindeki pencerelerden gündüzleri güneş girmesini sağlayınız. Geceleri bu pencereleri panjur, perde ve rüzgârlık ile kapatınız.
15- Gece, gündüz ısınan evleri % 50 - 55 nemlendiriniz. 18°C ısınan bir odanın nemlendirilmesi ile hissedeceğiniz pratik konfor sıcaklığı 20°C'nin üstünde olacaktır. Nemli hava sıcaklığı daha iyi tutacak, buharlaşma azalacağından vücudunuz daha az ısı kaybedecektir.
16- Kullanmadığınız ev bölümlerinin (oda, kiler, antre ve merdiven) radyatörlerini kapatınız
SICAK SU
Sıcak Su Termostatınızı 50°C'ye ayarlayınız. Aşırı sıcak su sadece fazla enerji tüketmez aynı zamanda insan cildi için yanık tehlikesi oluşturacağı için sağlıksızdır.
Su ısıtma kontrol vanasını “pilot” konumuna getiriniz, eğer evden bir hafta veya daha fazla uzak kalacaksanız kapatınız.
Elle bulaşık yıkarken soğuk su ile durulama yapınız, bulaşık makinesinde yıkama yapıyorsanız makineyi tam dolu olarak çalıştırınız.
Sıva üstünden döşenmiş sıcak su borularının yalıtımını yapınız.
Yeni bir su ısıtıcısı alırken enerji verimi yüksek modelini tercih ediniz.
OCAK VEYA FIRININ VERİMLİ KULLANILMASI
Eğer pişirme tarifinde belirtilmiyorsa fırınınıza ön ısıtma yapmayınız.
Fırın kapağını yemek pişirirken açmayınız.
Üst yakıcı alevini tencere veya tavanızın boyutu kadar açınız.
Pişirme başladıktan sonra yavaş yavaş kaynatınız.
Zaman ve sıcaklık talimatlarına uyarak pişiriniz.
Kullanılmayan ocak brülörlerini (gözlerini) kapatınız.
Pişirme esnasında yemek kaplarını kapalı tutunuz.
Pişirme ocağını ısınma amaçlı kullanmayınız.
ACİL DURUMLAR
“Acil durumlar” bölümünde ise doğalgaz acil durumlarda uymamız gereken kurallara yer verilmiş. Özellikle burada unutmamız gerek bir telefon numarası var o da: “Acil 187 Doğal gaz Hattı”
ACİL DURUMLARDA YAPILMASI GEREKENLER
Renksiz ve kokusuz bir gaz olan doğal gaz, herhangi bir kaçak olması durumunda kolayca anlaşılabilmesi için çürük sarımsak kokusuna benzer bir koku ile kokulandırılmıştır.
Evinizde gaz kokusu duyarsanız, ne yapmanız gerekir?
• Kapı ve pencereyi açıp, ortamı havalandırınız.
• Ana vanayı kapatınız.
• Çakmak- kibrit gibi alev kaynaklarını kullanmayınız.
• Elektrikli ekipmanlarını açmayınız, kapamayınız veya fişten çekmeyiniz.
• Kapı zilini kullanmayınız ve kullandırmayınız.
• Kıvılcım çıkarabileceği için telefonunuzu kullanmayınız.
• Gaz kokusu olan mekanı herkesin boşaltmasını sağlayınız.
• Komşularınızdan veya en yakın bir yerden Acil 187 Doğal gaz Hattı'nı arayınız.
• Acil 187 Hattı’na ulaşamazsınız itfaiyeyi arayınız.
• Koku bodrumdan geliyorsa bodruma girmeyiniz.
• Arızayı kendiniz gidermeye çalışmayınız.
• Ana vanayı kapatınız.
• Çakmak- kibrit gibi alev kaynaklarını kullanmayınız.
• Elektrikli ekipmanlarını açmayınız, kapamayınız veya fişten çekmeyiniz.
• Kapı zilini kullanmayınız ve kullandırmayınız.
• Kıvılcım çıkarabileceği için telefonunuzu kullanmayınız.
• Gaz kokusu olan mekanı herkesin boşaltmasını sağlayınız.
• Komşularınızdan veya en yakın bir yerden Acil 187 Doğal gaz Hattı'nı arayınız.
• Acil 187 Hattı’na ulaşamazsınız itfaiyeyi arayınız.
• Koku bodrumdan geliyorsa bodruma girmeyiniz.
• Arızayı kendiniz gidermeye çalışmayınız.
BİNALARIN DIŞINDA GAZ KOKUSU DUYARSANIZ, NE YAPMANIZ GEREKİR?
• Binalarınızın dışında gaz kokusu algıladığınızda hemen Acil 187 Doğal Gaz Hattını arayarak ihbar yapınız.
• Bu mekandaki insanları uyarınız.
• Kordon altına alınmasını ve trafiğin durdurularak bölgenin güvenlik altına alınmasını sağlayınız.
• Gaz kokusu bina dışında olsa dahi, gaz kaçağı çevredeki yakın binalarda ve özellikle de bodrum katlarında olabilir. Bu durumda kesinlikle bodruma girmeyip Acil 187 müdahale ekibini uyarınız.
• Bu mekandaki insanları uyarınız.
• Kordon altına alınmasını ve trafiğin durdurularak bölgenin güvenlik altına alınmasını sağlayınız.
• Gaz kokusu bina dışında olsa dahi, gaz kaçağı çevredeki yakın binalarda ve özellikle de bodrum katlarında olabilir. Bu durumda kesinlikle bodruma girmeyip Acil 187 müdahale ekibini uyarınız.
APARTMAN BOŞLUĞUNDA GAZ KOKUSU DUYARSANIZ, NE YAPMANIZ GEREKİR?
• Acil 187 Hattı'nı arayınız.
• Ortamı havalandırmak için bina giriş kapısı ile aydınlığa açılan tüm pencereleri açınız.
• Bina girişindeki ana doğal gaz giriş vanasını kapatınız.
• Sigara içmeyiniz, ateş yakmayınız.
• Elektrikli aletleri çalıştırmayınız, çalışır durumda olanları kapatmayınız.
• Elektrik düğmeleri ile kapı zillerini kullanmayınız.
• Asansör ve benzeri cihazları çalıştırmayınız.
• Gaz kaçağının olduğu binada cep telefonu kullanmayınız.
• Ortamı havalandırmak için bina giriş kapısı ile aydınlığa açılan tüm pencereleri açınız.
• Bina girişindeki ana doğal gaz giriş vanasını kapatınız.
• Sigara içmeyiniz, ateş yakmayınız.
• Elektrikli aletleri çalıştırmayınız, çalışır durumda olanları kapatmayınız.
• Elektrik düğmeleri ile kapı zillerini kullanmayınız.
• Asansör ve benzeri cihazları çalıştırmayınız.
• Gaz kaçağının olduğu binada cep telefonu kullanmayınız.
DOĞAL GAZ YANGINLARINDA ALINACAK ÖNLEMLER NELERDİR?
Birçok yangın çeşidinden farklı olarak, gaz yangınlarının söndürülmesinde uygulanacak genel kural, öncelikle gaz akışını kesmektir.
• Hemen itfaiyeye ve Acil 187 Doğalgaz Hattı'na haber veriniz.
• Yangına müdahale etmeden önce bina girişinde bulunan ana kesme vanasından gaz akışını kesiniz.
• Yangın söndürülünceye kadar, yakındaki yanabilir maddeleri su ile ıslatıp yangından uzaklaştırınız.
• Hemen itfaiyeye ve Acil 187 Doğalgaz Hattı'na haber veriniz.
• Yangına müdahale etmeden önce bina girişinde bulunan ana kesme vanasından gaz akışını kesiniz.
• Yangın söndürülünceye kadar, yakındaki yanabilir maddeleri su ile ıslatıp yangından uzaklaştırınız.
Devam edecek…