"c) Sıvı Yakıtlar
Fuel-oil, motorin, gaz yağı ve etanol sıvı yakıtlardır. Isınma amaçlı kullanılan ithal fuel-oilin kükürt içeriği maksimum %1,0 (+0,1 tolerans)'dir. Isınma amaçlı kullanılan yerli fuel-oilin kükürt içeriği ise 31/12/2010 tarihine kadar maksimum %1,5 (+0,1 tolerans) değerini geçemez."
Dördüncü yönetmelik 6 Haziran 2008 tarihli 26898 sayılı resmi gazetede bu sefer farklı bir adla bir yönetmelik yürürlüğe giriyor o da: “Hava kalitesi değerlendirme ve yönetimi yönetmeliği”
Bu Yönetmeliğin amacı ise şöyle tanımlanmış; “Hava kirliliğinin çevre ve insan sağlığı üzerindeki zararlı etkilerini önlemek veya azaltmak için hava kalitesi hedeflerini tanımlamak ve oluşturmak, tanımlanmış metotları ve kriterleri esas alarak hava kalitesini değerlendirmek, hava kalitesinin iyi olduğu yerlerde mevcut durumu korumak ve diğer durumlarda iyileştirmek, hava kalitesi ile ilgili yeterli bilgi toplamak ve uyarı eşikleri aracılığı ile halkın bilgilendirilmesini sağlamaktır.” Bu yönetmelik 18 maddeden oluşuyor, maddelerde sorumluluk mercii olarak “Bakanlık ve il çevre ve orman müdürlükleri”ni gösteriyor. Örnek olarak 13 ve 15. Maddelerde şu ifadeler yer alıyor:
“Kamuoyunun bilgilendirilmesi
MADDE 13 – Bakanlık ve il çevre ve orman müdürlükleri, kükürt dioksit, azot dioksit ve azot oksitleri, partiküler madde, kurşun, karbon monoksit, benzen, ozon dış ortam hava konsantrasyonları ve de arsenik, kadmiyum, cıva, nikel, benzo(a)piren ve diğer polisiklik aromatikhidrokarbon konsantrasyonları ve birikim oranları ile ilgili güncel bilgileri; bilgisayar ağı, bilgi ekranları, basın yayın organları ve diğer kolay ulaşılabilir medya aracılığıyla düzenli olarak kamuoyuna, çevre kuruluşları, tüketici kuruluşları ve belirli hassas nüfus grupları ve diğer ilgili sağlık mercileri gibi ilgili kuruluşlara sunar.”
Bakanlık ve ilgili kurum ve kuruluşların sorumlulukları
MADDE 15 – (1) Bakanlık, ölçüm cihazlarının (metotlar, ekipman, ağlar ve laboratuarlar) onayından; cihazların ölçüm hassaslığının sürdürülebilirliğini Avrupa kalite güvence standartlarının gerekliliklerine göre yürütülen dahili kalite kontrolleriyle kontrol etmekten ve ölçüm hassaslığını sağlamaktan; uluslararası kalite güvence programlarının bölgelerindeki koordinasyonundan; değerlendirme metotlarının analizinden sorumludur.”
Beşinci yönetmelik 7 Şubat 2009 tarihli 27134 sayılı resmi gazetede “Isınmadan kaynaklanan hava kirliliğinin kontrolü yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik” ile aşağıda yer alan ifadelerde anlatıldığı gibi bir değişiklik yapılıyor.
MADDE 1 – 13/1/2005 tarihli ve 25699 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde yer alan “İslilik Derecesi”, “Yetkili Merci” ve “Satış İzin Belgesi” tanımları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddede yer alan “Kontrol Belgesi” tanımı “Uygunluk Belgesi” olarak aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“İslilik Derecesi: Bacharach Skalasında atık gaz içindeki partikül emisyonunun meydana getirdiği sayıyı (islilik ölçütü, optik yansıtma yeteneğidir. Yansıtma yeteneğinin %10 oranında azalması, islilik derecesinin bir birim artması demektir),”
“Yetkili Merci: Tip Emisyon Belgesinin düzenlenmesinde Bakanlığı; yerli katı yakıtlara uygunluk belgesi düzenlenmesi, ithal ve yerli katı yakıtlara satış izin belgesi düzenlenmesi, ısınma amaçlı yakma tesisleri ile ithal ve yerli katı yakıtların denetimi ve idari yaptırım uygulanmasında il çevre ve orman müdürlüğünü; denetim ve idari yaptırım uygulanmasında, Bakanlığın yetkisi saklı kalmak kaydıyla, Bakanlıkça yetki devri yapılmış ilgili belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarını ve sıvı yakıtların denetiminde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu veya yetkilendirdiği kurum veya kuruluşları ile il çevre ve orman müdürlüğünü,”
“Satış İzin Belgesi: Katı yakıtlar için il çevre ve orman müdürlüğünden alınan belgeyi,”
“Uygunluk Belgesi: İthal katı yakıt için alınan belgeyi,”
Son olarak 27 Ocak 2010 tarihli 27475 sayılı resmi gazetede “Isınmadan kaynaklanan hava kirliliğinin kontrolü yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik”ile yine bir değişiklik yapılıyor.
MADDE 1 – 13/1/2005 tarihli ve 25699 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinin 22 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 22 – Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde belirtilen eleme ve yıkama işlemine tabi tutulmuş taşkömürü ve linyit kömürünün ithalatı Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği kapsamında alınacak belgeyle yapılır. Bu Yönetmeliğin 27 nci maddesine göre torbalanır ve kömürün satılacağı ilin il çevre ve orman müdürlüğünden satış izin belgesi alındıktan sonra satışa sunulur.
İthalatçılar, belgenin düzenlenmesinden tüketiciye ulaşıncaya kadar kömürün miktarı ve özellikleri dâhil tüm işlemlerden sorumludurlar. İthal taş ve linyit kömürü için belirlenen özellikler ve sınır değerleri briket yapımında kullanılacak ithal taş ve linyit kömürü için de geçerlidir. Isınma amaçlı ithal taş ve linyit kömürünün özellikleri ve sınırları Tablo-10'da gösterilmiştir.”
Tablo-10 Isınma Amaçlı İthal Taş ve Linyit Kömürünün Özellikleri ve Sınırları
|
Özellikler
|
Sınırlar
|
|
Toplam Kükürt (kuru bazda)
|
: En çok. % 0,9 (+0,1 tolerans)
|
|
Alt Isıl Değer (kuru bazda)
|
: En az 6400 Kcal/kg (- 200 tolerans)
|
|
Uçucu Madde (kuru bazda)
|
: % 12-31 (+2 tolerans)
|
|
Toplam Nem (orijinalde)
|
: En çok % 10 (+1 tolerans)
|
|
Kül (kuru bazda)
|
: En çok %16 (+2 tolerans)
|
|
Boyut* (satışa sunulan)
|
: 18-150 mm ( en çok ±% 10 tolerans)
|
* Mekanik beslemeli yakma tesisleri için kömür boyutu en az 10-18 mm olabilir."
Yönetmelikler böyle, konunun özeti şu: Hava kirliliği konusunda sorumlulukları iyi bilirsek ezbere belli başlı kurumları suçlamamış oluruz. Örneğin her kışın başı Keşan Belediye’sini eleştiriyoruz. Belediye denetimleri yapmıyor, çalışmıyorlar zehirleniyoruz, ölüyoruz falan gibi sitemlerimiz oluyor. Evet, belediyenin de sorumlulukları var. Ama esas sorumluluklar yukarıda söz ettiğimiz yönetmeliklerde açık ve seçik belirtilmiş. Peki, Keşan Belediye’sinin sorumluluğu nedir bunu biliyor muyuz? Son olarak bunu da işledikten sonra kirlilik ile ilgili son sözümüzü söyleyelim.
14 Kasım 2013 tarihindeki Salim Yatıkçı’nın açıklamasının diğer bölümünde belediyenin sorumlulukları amaca uygun olarak özetlenmiş:
“Belediye, yakıt olarak kullanılan kömürün neyinden sorumludur?
Uygunluk izin belgesini belediye mi veriyor? Hayır.
Satış izin belgesini belediye mi veriyor? Hayır.
Katı yakıt satıcısı kayıt belgesini belediye mi veriyor? Hayır.
Kim veriyor? Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü veriyor.
Belediye neyi kontrol ediyor?
- Kömürlere ait faturayı.
- İrsaliyeyi.
- Kantar fişini.
- Uygunluk izin belgesi olup olmadığını.
- Satış izin belgesi olup olmadığını.
- Kalorifer ve bacaların kontrolü.
Sizce şehrimizin hava kirliliğine sebep olan, kullanılan kömürün kalitesinden 1. derecede sorumlu kim?
Keşan’da birlikte yaşıyoruz ve bu havayı birlikte soluyoruz. Biz bunu hak etmiyoruz. İnsan yaşamı en kutsal haktır.
Siyasi hesaplar, insan yaşamı üzerinden yapılmaz. İktidarıyla muhalefetiyle el ele verip, çok geç olmadan bu sorunun çözülmesi için hareketegeçilmelidir.
Keşan için yaşayanlar, Keşan yaşadıkça, yaşarlar.”
Son olarak şunu söylemek gerekirse, giden valimiz Hasan Duruer bize biraz sitem etti ve gitti. Yönetmelikler ortada geriye yetkililere uygulamak kalıyor, sitem değil.