MEHMET AYTAÇ
Dernek Yöneticisi İsmet Esengin’in moderatörlüğünde, sadece tarım ve hayvancılıkla uğraşan üreticilerin konuşmacı olduğu toplantıda Enez ve yöresine özgü tarımsal sorunlar ve çözüm önerileri belirlendi ve bir sonuç raporu hazırlandı.
Toplantı konusunda bilgi veren Dernek Başkanı Ulaş Demiray “Yaklaşık 3 saat süren toplantıda dile getirilen sorunların ufuk açıcı olduğunu, 33 maddede özetlenen sorunların, Valiliğin, Kaymakamlığın, ve Enez Belediyesinin gayretleri ile çözümünün mümkün görüldüğünü” belirtti. Demiray “İlgili tarım kuruluşlarının zaten bildiğini düşündüğümüz bu sorunların çözümü için bir yol haritalarının, bir portföyünün olmadığı ve aralarında bir koordinasyon oluşturamadıkları, o nedenle çözümlerin geciktiği anlaşılmaktadır. Yani yapılması gereken iş öncelikle İlçe çapında, teknokratların da katılacağı ikinci bir toplantı ile İlçe Tarım Müdürlüğü’nün, kooperatiflerin ve bölgedeki gerçek üreticilerin bir araya gelerek hep birlikte yol haritasını belirlemeleri gerekmektedir” dedi.
Enez Kaymakamı Cafer Ekinci’nin böyle bir toplantı düzenlenebileceği bilgisini verdiğini belirten Demiray “Sorunların pek çoğunun Edirne Valiliği tarafından çözülmesi gerekiyor. O nedenle bu raporu, aynı zamanda Edirne Tarım Orman İl Müdürlüğü’ne ve Edirne İl Genel Meclisi başkanlığına da sunduk. Enezli İl Genel Meclisi üyelerimiz Sn. Şenol Kılıç ve Sn. Tuncay Taşkın konuyu İl Genel Meclisi toplantısına taşıyacaklarını ve Edirne Valiliği nezdinde takipçi olacaklarını bildirdiler” açıklamasını yaptı.
Kartopu Enez Gönüllüleri Derneği’nin verdiği bilgiye göre Enez Tarım Çalıştayı sonuç raporu şöyle:
ENEZ TARIM ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU
Kartopu Enez Gönüllüleri Derneği’nin düzenlediği çalıştay sonucunda hazırlanan raporda şu görüş ve öneriler sunuldu:
1. DSİ ilgililerinden yöredeki sulama çalışmaları ve Lagünlerin temizlenmesi konusunda üreticilerimizi bilgilendirmeleri oldukça yararlı olacaktır. DSİ kuyularının çeltik üretiminde kullanılması hem yer altı sularının hızla tükenmesine hem de hızla kirlenmesine yol açmaktadır.
2. Enez’de yer altı suları hızla azalmaktadır. Bazı kuyuların kuruması yanında, yer altı sularına hem daha derinlerde ulaşılmakta hem de su debisi ve miktarı düşmektedir. Yakın gelecekte bırakın tarım alanlarını sulamayı, evlerde bile kullanım suyu bulmakta zorlanacağımız görülmektedir. Hızla su politikaları belirlenip acil ve ivedi önlem alınmalıdır.
3. Yamaç arazileri sulama projesi hızla hayata geçirilmelidir.
4. Toplulaştırma ile üreticilerin elindeki tarım alanları azalmıştır. Ayrıca desteklerin yetersizliği ve geç ödenmesi yükselen maliyetler karşısında üreticileri zorlamaktadır.
5. Enez’de yatırım amaçlı arazi el değiştirmeleri hızla artmaktadır. El değiştiren arazilerin bir kısmı tarımla uğraşmayan insanların eline geçmektedir.
6. Hızla planlı tarım uygulamasına geçilmelidir. Devlet destekli tarım alanlarına toprak analizleri yapılarak hangi ürünlere uygun olduğu ve nasıl bir gübreleme yapılması gerektiği belirlenebilir.
7. Özellikle yaz aylarında Cuma pazarı dışında ayrı bir günde yerel üretici pazarı kurulması yerel üreticileri teşvik edecektir
8. Kişisel gayretlerle başlatılan yerli tohum üretimi konusundaki çabalara destek verilmesi yararlı olacaktır. Bu sayede saman üretiminin de artırılabileceği düşünülmektedir.
9. Özel idare ve Belediyenin ortaklığı ve Kalkınma Ajansı’nın desteği ile yerel ürünlerden hayvan yemi üretilmesi için proje uygulanması yararlı olacaktır.
10. Kalkınma Ajanslarının desteği sağlanarak Enez’de çeşitli su, tarım ve hayvan ürünleri için katma değer artırıcı küçük atölyelerde işleme, vakumlama, ambalajlama projeleri araştırılmalı ve hayata geçirilmelidir. (Yılan balığı füme, mavi yengeç, vs)
11. Kestane üretimi konusunda alınan başarılı çalışmalara sahip çıkılması gerekmektedir. Başarılı üreticiler ile bu alanda yeni üreticiler arasında bilgi paylaşımı imkânları oluşturulmalıdır.
12. Bölgemizde yaban Antep fıstığı doğal olarak yetiştiğine göre bu konuda da bir araştırma yapılması yararlı olacaktır.
13. Keçi peyniri konusunda standart sağlayıcı eğitsel çalışmalar ve projeler yapılması planlanabilir. Enez adına tescili sağlanabilir.
14. Kabuklu meyve (ceviz, badem) üreticilerinin bir araya getirilerek girdileri azaltacak önlemler alınması, katma değeri artıracak (badem ezmesi vs. ya da paketleme) projeler üretilmesi teşvik edilmelidir.
15. Çeltik üretiminin yarattığı tüm olumsuzlukların, zirai ilaç kullanımının, anız yakılmasının ve yeraltı su kaynaklarına verdiği zararın doğaya zararları ciddiyetle ele alınarak bu konuda bir kampanya başlatılması, çeltik üretiminin toprağa, havaya zarar vermeden daha az zirai ilaç kullanılarak yapılmasının sağlanması ciddi olarak hayata geçirilmelidir.
16. Artık hiçbir işlevi olmayan çeltik komisyonlarının kaldırılması, çeltik üretici birliğinin kurularak anız sorununa ortak çözüm bulunması yararlı olacaktır.
17. Ovadaki Ergene’den sulanan çeltiğin kalitesizliği iddiasının araştırılması gerekmektedir.
18. Yöremizde 2 nci konut ya da Taş fabrikası gibi nedenlerle hızla azalan meraların elde kalanlarının islah edilerek hayvan ve süt üreticilerinin kullanımının sağlanması gerekmektedir. (Sadece Trapez’de 2 nci konut için kaybedilen mera 900 dönümden fazladır)
19. Belediye, orman ve hazine arazilerinin hayvancılık için kullanıma açılarak hayvancılığın Enez’deki eski bereketli günlerine dönüşümünün sağlanması beklenmektedir.
20. Birkaç büyük üreticinin çabası dışında Enez’de büyükbaş ve küçükbaş hayvan popülasyonu azalmaktadır. Daha bir yaşına bile gelmemiş hayvanların girdi maliyetleri yüzünden kesime gönderilmeleri sıkça karşılaşılan bir durumdur.
21. Birinci sınıf tarım alanlarına bentonit ya da taş ocağı yapılmaya çalışılması ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Şehitler Işıklı Sütçüler bölgesinde Hamza Dere Barajı’ndan sulanan 10 bin dönüm birinci sınıf tarım arazisinde özel bir şirket tarafından bentonit ocağı açılma girişimi ÇED raporunun bakanlık nezdinde takibinin yapılması gerekmektedir.
22. Belediye tarafından mera olarak kullanılan yerlerde yeteri kadar müşterek kullanılabilecek sulak çeşmelerin yapılması gerekmektedir.
23. Siteler arasında başıboş dolaşan ve ev bahçelerine de zarar veren hayvan sahibi 1-2 kişinin engellenmesi, sahile bir hayvan kapama alanı yapılarak ihlallerin cezalandırılması gerekmektedir.
24. Tarım ve hayvancılıkla ilgilenen üreticilerin sorunlarına yönelik özellikle İlçe Tarım müdürlüğünün etkinliği artırılmalıdır. İlçede yeterli sayıda yetkin ziraat mühendisleri ve veteriner istihdamı sağlanmalıdır. Ziraat Odası, Yağlı Tohumlar gibi kuruluşlarla işbirliğine gidilmelidir.
25. Tarım kredi, Yağlı tohumlar gibi yarı resmi üretici kooperatiflerinin dışında Enez üreticilerinin sorunlarına özgü ve bağımsız bir pazarlama kooperatifi kurulmasının yararlı olacağı düşünülmektedir.
26. Enez’de son 20-30 yılda ortaya çıkan kiraz, çilek, armut, badem üretimi gibi başka alternatif ürünlerin denenmesi, Zeytin, lavanta, süs bitkileri, seracılık konusunun Enez’de olabilirliğinin araştırılması yapılmalıdır.
27. Tarımsal ve hayvansal ürünlerin turizmi destekleyecek ve turistler sunulabilecek bir üretim, ambalajlama sisteminin kurulması, ekolojik tarımın olabilirliği ve yerinin araştırılması, bir hazine arazisinde bir örnek çiftlik yapılması olanaklarının araştırılması yararlı olacaktır.
28. İlçe Tarım Müdürlüğü’nce tüm yıl sürecek bir EĞİTİM PROGRAMI yapılması, burada budama, gübreleme, aşılama vs. konularda genç tarımcıların eğitilmesi, gençlerin tarım sektörüne kazandırılması gerekmektedir.
29. Belediye, İlçe Tarım Müdürlüğü ve diğer Tarımsal kuruluşların bölgedeki özellikle genç çiftçilerin tarım ve hayvancılıkla ilgili tüm fuarlara ücretsiz götürülmesi yoluyla bilgi birikimlerinin artırılması yararlı olacaktır.
30. Enez’in yetişmiş insanlarının geri dönüşünün sağlanması için çaba sarf edilmesi ve birikimlerinden yararlanılması düşünülmelidir.
31. Enez’de yeni bir ürün yetiştirme (armut, kestane, çilek vb) yatırım maliyetleri oldukça yüksektir. Bu alanda üretim yapmak isteyenlerin bu işe kalkışmadan önce bu işi yapanlarla işbirliği yapması ve deneyimlerden faydalanması başarı şansını artıracaktır.
32. Toplantıda ayrıca küresel iklim değişikliğinin ve çevre sorunlarının tarımsal faaliyetler üzerinde bugünkü ve gelecekteki etkilerine yönelik özet bilgiler içeren video gösterimi yapılmıştır. Önümüzdeki günlerde Küresel İklim Değişikliğinin Enez’e etkileri konulu bir toplantı düzenlenecektir.
33. Enez’de bu tip toplantıların daha spesifik konularda tekrarlanması yararlı olacağı katılımcılar tarafından dile getirilmiştir. Bu tip toplantılara özellikle İlçe Tarım Müdürlüğünden yetkin personelin katılmaması önemli bir eksikliktir.
Raporu ilgili ve yetkili makamlarınız ile kamuoyunun bilgisine sunarız.